Ochrona zdrowia psychicznego pracowników – jest lepiej, ale to dopiero początek drogi

Ochrona zdrowia psychicznego pracowników – jest lepiej, ale to dopiero początek drogi

6 lipca, 2023 0 przez Redaktor
  • Na koniec 2021 r. z pomocy publicznych placówek zdrowia psychicznego korzystało prawie 1,7 mln Polaków.
  • Globalnie już niemal 20% firm zapewnia swoim pracownikom dostęp do opieki psychologicznej w ramach grupowego ubezpieczenia lub programu opieki medycznej.
  • Polscy przedsiębiorcy widzą problem i coraz chętniej korzystają z nowych rozwiązań oferowanych przez ubezpieczycieli, jak pakiety wizyt u psychologa czy uwzględnienie pobyt w szpitalu psychiatrycznym w polisach na życie.
  • Nadal jednak można spotkać się z istotnymi wyłączeniami dotyczącymi problemów psychicznych, np. w ubezpieczeniach NNW.

Żyjemy w „ciekawych czasach”, które odbijają się na naszej kondycji psychicznej. Zwiększone zapotrzebowanie na dodatkową opiekę psychologiczną widzą również pracodawcy. Zgodnie z globalnym badaniem ADP „People at Work 2023: A Global Workforce View” spadł globalny odsetek pracowników, którzy mają poczucie, że pracodawcy wspierają ich w kwestii zdrowia psychicznego – tak uważa 64% (wcześniej 70%). Jednocześnie z 16 do 18% wzrósł odsetek firm, które oferują pracownikom opiekę psychologiczną w ramach ubezpieczenia. Świadomość pracodawców więc rośnie, ale wciąż odbiega od potrzeb deklarowanych przez pracowników. Także w Polsce rosną potrzeby pracowników w zakresie opieki psychologicznej, a pracodawcy dokładają starań, żeby wyjść im naprzeciw.

Widzę wśród przedsiębiorców rosnącą świadomość w obszarze zdrowia psychicznego. Co uległo zdecydowanej poprawie to otwartość zarówno pracodawców jak i pracowników do rozmowy na ten temat. Zmniejszyła się stygmatyzacja problematyki zdrowia psychicznego. Coraz więcej osób potrzebujących wie, że może szukać pomocy. W samych tylko placówkach publicznych na przestrzeni lat 2020-21 liczba pacjentów z zaburzeniami psychicznymi i zachowania zwiększyła się o 12%, czyli do prawie 1,7 mln osób, jak wynika z danych GUS. Obawiam się, że obecnie jest ich jeszcze więcej, ale nowsze dane nie zostały jeszcze opublikowane. Ponadto, trzeba pamiętać o niemałej grupie, która leczy się prywatnie. Sądzę, że może to być drugie tyle osób. W efekcie z pytaniem o możliwość uwzględnienia świadczeń psychiatrycznych i psychologicznych w grupowych ubezpieczeniach zdrowotnych oraz programach opieki medycznej  i ubezpieczeniach na życie spotykam się coraz częściej – mówi Tomasz Kaniewski, Dyrektor Biura Ubezpieczeń na Życie w EIB SA.

Coraz lepsza ochrona w ramach ubezpieczeń grupowych

Wraz ze zmieniającymi się potrzebami Polaków także ubezpieczyciele modyfikują swoje oferty. Obecnie prawie każde towarzystwo zapewnia możliwość włączenia świadczeń psychiatrycznych i psychologicznych w zakres ubezpieczeń zdrowotnych oraz programów opieki medycznej. Z czego korzystają pracodawcy. Podobnie rozwijana jest oferta ubezpieczeń na życie. Przykładowo, jeden z ubezpieczycieli wprowadził niedawno nowy pakiet ochronny nastawiony właśnie na wsparcie zdrowia psychicznego. W ramach umowy dodatkowej pracownicy mogą skorzystać nawet z kilkunastu świadczeń rocznie. Co więcej, niektóre towarzystwa zaczęły też uwzględniać możliwość rozszerzenia zakresu leczenia szpitalnego w polisie o hospitalizację w związku z leczeniem chorób psychicznych, jak np. depresja czy nerwica (odszkodowanie za pobyt w placówce medycznej). To wsparcie było wcześniej powszechnie wyłączone.

Cieszę się, że zdecydowanie przełamujemy tabu tych problemów i otwarcie rozmawiamy o wsparciu zdrowia psychicznego pracowników. Jednak nadal w większości przypadków pomoc w ramach ubezpieczeń, poza wyjątkami, ma raczej charakter punktowej interwencji, a nie stałego, długofalowego leczenia. Choć spodziewam się, że i to będzie się zmieniać. Na razie jesteśmy na początku drogi, ale wierzę, że w najbliższej przyszłości ubezpieczenia grupowe będą zapewniały kompleksową pomoc, także w obszarze zdrowia psychicznego – dodaje Tomasz Kaniewski z EIB SA.

Istotne wyłączenia pozostają jednak nadal w mocy

O ile w ubezpieczeniach zdrowotnych raczej nie mamy do czynienia ze szczególnymi wyłączeniami dotyczącymi problemów psychologicznych (o ile zakres ubezpieczenia zakłada świadczenia psychiatryczne i psychologiczne), to w ubezpieczeniach na życie nadal funkcjonują ważne ograniczenia. Do podstawowych wyłączeń, z którymi ubezpieczeni mogą się spotkać, są wyjęcie spod ochrony skutków urazów oraz zdarzeń wynikających z chorób psychicznych. Przynajmniej w podstawowych wariantach ubezpieczenia. W praktyce może to oznaczać nawet całkowity brak wsparcia w leczeniu chorób psychicznych. Także w ubezpieczeniu NNW (następstw nieszczęśliwych wypadków), które jest popularnym uzupełnieniem polis na życie, można spotkać się z ograniczeniem odpowiedzialności ubezpieczyciela za urazy będące wynikiem chorób psychicznych. Źródło: EIB SA.

Zdrowie w Polsce

W ubiegłym roku branża medyczna ogromnie zyskała na znaczeniu. Ze względu na pandemię koronawirusa, sektor ten stał się pierwszoplanową postacią na największych światowych rynkach kapitałowych. Co więcej, ten trend cały czas trwa. Nic dziwnego, ponieważ cały czas mamy do czynienia z branżą o fantastycznych perspektywach, związanych z ciągłym rozwojem nowych technologii, nowych metod leczenia oraz postępującą cyfryzacją, w tym wprowadzaniem rozwiązań w zakresie e-zdrowia. Przodują w tym firmy prywatne, które są pionierami we wprowadzaniu nowoczesnych narzędzi ułatwiających stawianie diagnozy oraz leczenie i wpływających na podnoszenie jakości oferowanych świadczeń.

Wprowadzanie nowoczesnych technologii w branży medycznej w ogromnym stopniu przyspieszyła pandemia COVID-19. Wprowadzony lockdown podczas jej pierwszych tygodni wprost wymusił realizowanie na szerszą skalę świadczeń zdrowotnych za pomocą narzędzi zdalnych – i to nie tylko tradycyjnych rozmów telefonicznych, ale także czatów czy wideorozmów, często z wykorzystaniem narzędzi umożliwiających również badanie pacjenta “na odległość”.

W efekcie już dziś telemedycyna to forma świadczenia usług medycznych i opieki zdrowotnej łącząca w sobie elementy telekomunikacji, informatyki oraz medycyny. Dzięki wykorzystaniu nowych technologii pozwala ona przełamywać geograficzne bariery i wymieniać specjalistyczne informacje. Umożliwia także oczywiście przeprowadzenie diagnozy na odległość, i to właśnie jest jej najczęstszym zastosowaniem.

Idea telemedycyny została przygotowana przede wszystkim z myślą o osobach, których stan bądź możliwości pojawienia się na zwykłej wizycie w gabinecie są ograniczone. Jednak szybko okazało się, że z dobrodziejstwa e-wizyty mogą skorzystać wszyscy, bo wiele problemów zdrowotnych nie wymaga wizyty i osobistego zbadania przez lekarza. Teleporady są szczególnie rekomendowane w prostych i częstych zachorowaniach, takich jak infekcje górnych dróg oddechowych czy alergie sezonowe lub skórne, lecz mają również zastosowanie do postawienia wstępnego rozpoznania i zlecenia badań przed wizytą u specjalisty, a nawet jako forma kontroli leczenia, przepisania recepty i w wielu innych sytuacjach u chorych przewlekle. Czyli w praktyce można stwierdzić, że telemedycyna jest dla każdego.

Sektor prywatnych usług medycznych jest kluczowy dla funkcjonowania całego systemu ochrony zdrowia w Polsce. To właśnie on przeciera szlaki dla nowoczesnych rozwiązań technologicznych, wyznacza standardy w jakości obsługi pacjentów i nadaje kierunek rozwoju branży.

Dane statystyczne pokazują, że służba zdrowia podnosi się z kryzysu wywołanego pandemią. Według Statisty w 2021 roku rynek prywatnych usług medycznych w Polsce był wart prawie 61 miliardów złotych. Oznacza to wzrost o ponad 10% w stosunku do ubiegłego roku, kiedy to w wyniku Covid-19 wartość rynku odnotowała spadek.

Polacy chętnie korzystają z nierefundowanej opieki medycznej. Wydatki prywatne stanowią ponad ⅓ wszystkich wydatków na ochronę zdrowia (budżet NFZ na 2021 rok wyniósł 103 mld PLN). Sektor prywatny stanowi istotną część polskiej służby zdrowia i jest kluczowy dla efektywnego działania całego systemu.

Powszechny dostęp do internetu sprawia, że wiele procesów przenosi się do świata cyfrowego. Coraz więcej Polaków wykorzystuje sieć do celów związanych ze zdrowiem. Cyfrowi pacjenci podchodzą do usług medycznych tak samo jak do wszystkich innych usług. Ich podróż (Patient Journey) często zaczyna się właśnie w sieci i to tam po raz pierwszy mają kontakt z konkretnymi placówkami medycznymi.

Aby przyciągnąć takie osoby, trzeba dotrzeć do nich w miejscach, w których są już obecni. Oznacza to konieczność zbadania ścieżek pacjentów (Patient Journey), identyfikacji ich problemów, zmapowania wszystkich punktów styku z placówką medyczną i wreszcie stworzenia strategii skoncentrowanej na doświadczeniach pacjentów.

Aby wyjść naprzeciw oczekiwaniom cyfrowych pacjentów, branża medyczna musi zatem zacząć korzystać z tych samych metod i narzędzi, których już od dawna używa się w e-commerce jak np.: 

  • narzędzia do marketing automation wspierające targetowanie,
  • portale internetowe dla różnych grup docelowych (pacjentów, partnerów),
  • aplikacje i platformy e-commerce do zakupu leków, akcesoriów medycznych, czy badań diagnostycznych,
  • prowadzenie komunikacji wielokanałowej,
  • testowanie nowych form generowania leadów jak webinary, newslettery, landing pages itp.,
  • narzędzia do badania satysfakcji pacjentów.

Ciekawostka tygodnia:

Work-life balance (bilans między pracą a życiem prywatnym) to koncepcja, która odnosi się do równoważenia czasu i wysiłku poświęconego pracy zawodowej z czasem przeznaczonym na życie osobiste, rodzinną i rekreację. To dążenie do harmonijnego pogodzenia wymagań związanych z pracą z potrzebami związanymi z życiem prywatnym. Osiągnięcie odpowiedniego work-life balance jest kluczowe dla zachowania zdrowia psychicznego, fizycznego i społecznego.

Elementy składające się na work-life balance obejmują:

  1. Praca zawodowa: Wymagań związanych z pracą, takich jak czas przebywania w miejscu pracy, obowiązki zawodowe i poziom zaangażowania w pracę.
  2. Życie prywatne: Obejmuje to czas spędzany z rodziną, przyjaciółmi, wypoczynek, hobby i inne czynności związane z życiem poza sferą zawodową.

Zachowanie równowagi między pracą a życiem prywatnym jest istotne dla utrzymania dobrej jakości życia. Osoby, które skupiają się wyłącznie na pracy, mogą doświadczać wypalenia zawodowego, problemów zdrowotnych i trudności w relacjach rodzinnych. Z drugiej strony, ignorowanie obowiązków zawodowych może prowadzić do problemów finansowych i zawodowych.

Istnieje wiele strategii i praktyk, które mogą pomóc w osiągnięciu lepszego work-life balance, takie jak ustalanie klarownych granic między pracą a życiem prywatnym, planowanie czasu wolnego, umiejętne zarządzanie czasem, delegowanie zadań oraz rozwijanie zdolności radzenia sobie ze stresem i presją zawodową. Równowaga ta może być zmienna i zależy od indywidualnych preferencji, celów życiowych oraz zmieniających się okoliczności zawodowych i osobistych.