Jak przygotować się do indywidualnych spotkań z rodzicami

Zbliża się końcówka roku szkolnego. To czas podsumowań, egzaminów, wystawiania ocen końcowych oraz zebrań z rodzicami. Wraz ze zmianami, które zachodzą zarówno w systemie edukacji, jak i w społeczeństwie, zmienia się rola wychowawcy. Jest to nauczyciel, który nie tylko sprawuje kontrolę nad klasą. To przewodnik, autorytet, ale też opiekun o szerokim wachlarzu kompetencji, w tym interpersonalnych. Mimo to wielu pedagogów nie wie, jak rozmawiać z opiekunami na trudne tematy w sposób efektywny ani jak przygotować się do indywidualnych spotkań z rodzicami. W poniższym artykule Magdalena Ślawska, ekspertka Nowej Ery zdradza tajniki skutecznej komunikacji z rodzicami.

Ustal odpowiednie miejsce i czas

Zanim zdecydujesz się na rozmowy indywidualne z rodzicami, przygotuj się do nich i zadbaj o atmosferę spotkania. Zależy wam na konstruktywnej rozmowie z poszanowaniem obu stron, ich praw i racji. Dbałość o atmosferę to ukłon w stronę rodzica i pierwszy krok do zdobycia jego zaufania.

• O spotkanie poproś bez świadków, np. poprzez bezpośredni telefon czy wiadomość w e-dzienniku.
• Jeśli sprawa jest delikatna, nie załatwiaj jej przez telefon.
• Postaraj się ustalić termin dogodny dla ciebie i rodzica, np. po wywiadówce czy w trakcie dyżuru.
• Zadbaj o komfortowe warunki gwarantujące prywatność. Poszukaj sali, w której rozmowa odbędzie się bez świadków.
• Przygotuj sobie notatkę ze wszystkiego, co chcesz powiedzieć, aby uniknąć sytuacji, w której zapomnisz o ważnym szczególe.

Zasady rozmowy z rodzicami

Zastanawiasz się, jak rozmawiać z rodzicami uczniów na trudne tematy? Przede wszystkim dyskretnie. Postaw się w sytuacji rodzica. Jeśli inni rodzice czy nawet uczniowie dowiedzą się o planowanym spotkaniu, problem może eskalować. Będziemy mieli do czynienia z sytuacją, w której mogą powstać plotki krzywdzące dla wszystkich stron.

Nikt nie lub być krytykowany, więc jest zrozumiałe, że opiekun potrafi zareagować negatywnie. Rolą wychowawcy nie jest krytykować, a pomagać, dlatego daj poczuć rodzicom, że martwisz się o ich dziecko.

Zasady rozmowy z rodzicami:

• Rozmawiaj w pozycji siedzącej, tak abyście znaleźli się z rodzicem na tej samej wysokości, unikaj dominującej postawy, kiedy ty stoisz, a rodzic siedzi – to budzi negatywne skojarzenia.
• Możecie siedzieć naprzeciwko siebie oddzieleni np. ławką, ale dystans nie powinien być zbyt duży.
• Podziękuj rodzicowi za przybycie i potraktowanie twojej prośby poważnie.
• Mów rzeczowo i spokojnie, nie daj się ponieść emocjom, nawet jeśli problem jest trudny. Twoja złość z pewnością udzieli się współrozmówcy.
• Nie przerywaj rodzicowi, jeśli w danej chwili to on ma głos. Jeśli rodzic próbuje przerwać tobie, poproś go o możliwość dokończenia.
• Wyraź niepokój nie tylko samą sytuacją, lecz także dobrostanem podopiecznego. Staraj się nie oceniać postępowania ucznia, nie przyjmuj roli sędziego.
• Nie skupiaj się wyłącznie na negatywnych cechach dziecka, wskaż również jego mocne strony.
• Jasno poinformuj rodzica, że jesteś jego sojusznikiem, chcesz współpracować i pomóc.

Co możesz konkretnie powiedzieć? Daj wyraz swoim pozytywnym intencjom i rozpocznij spotkanie np. od tego typu sformułowań: „Bardzo dziękuję, że pani przyszła. Jestem wychowawcą Ani drugi rok i wydaje mi się, że ją znam. To miłe dziecko, uśmiechnięte, świetna zawodniczka, ale ostatnio martwię się o nią. Chodzi o to, że…”.

Jak rozmawiać z rodzicami uczniów – język ciała

Choć może wydawać się to błahostką, warto zwrócić uwagę na język ciała, zarówno nasz, jak i rodziców.

Nasza postawa musi komunikować szczerość, otwartość i chęć niesienia pomocy. Patrzmy rozmówcy w oczy, nie unikajmy jego wzroku, nie krzyżujmy nóg ani ramion, nie marszczmy brwi i unikajmy grymasów, które można odczytać jako pogardę, np. uśmiechanie się poprzez unoszenie jednego kącika ust. Z kolei skulone ramiona i spuszczona głowa mogą świadczyć o rezygnacji.

Uniesione lub zmarszczone brwi oraz zaciśnięte pięści mogą zaś oznaczać niedowierzanie, gniew, agresję. Krzyżowanie kończyn to chęć odcięcia się, stworzenia bariery. To ważna wskazówka, bo pokazuje, z jakim nastawieniem rodzice przyszli na spotkanie, ale też – jak reagują na nasze słowa.

Rozmowy indywidualne z rodzicami – RODO

W szkołach w dobie powszechnej cyfryzacji kwestie RODO są bardzo ważne. Naturalne jest, że w trakcie rozmów indywidualnych z rodzicami zajdzie potrzeba pokazania czegoś w dzienniku elektronicznym – uwagi czy oceny – ale tutaj ryzykujemy złamaniem zasad RODO. Nie pozwalajmy rodzicom zaglądać do naszego e-dziennika, choćby przypadkiem. Istnieje prawdopodobieństwo, że zobaczą informacje na temat innych uczniów czy pracowników szkoły, co jest absolutnie niewskazane. O wiele lepiej będzie, jeśli wcześniej wydrukujesz listę ocen czy uwag lub ewentualnie umożliwisz rodzicowi zalogowanie się na jego konto w e-dzienniku.

Rozmowy indywidualne z rodzicami – o czym jeszcze warto pamiętać

Rozmowy indywidualne z rodzicami mogą dotyczyć najróżniejszych spraw, od problemów z nauką po agresywne zachowanie. Przygotowanie do indywidualnej rozmowy na trudny temat może wymagać wsparcia pedagoga, a nawet jego obecności na spotkaniu. W przypadku konfliktu z innym nauczycielem, również jego obecność byłaby wskazana.

Nie musisz na siłę przeprowadzać spotkania. Jeśli w trakcie rozmowy pojawiają się zbyt gwałtowne emocje, jak łzy czy agresja, spotkanie można przerwać i zaproponować nowe w innym terminie. Być może rodzic będzie potrzebował czasu na przepracowanie tego, co właśnie usłyszał, lub wyrazi chęć omówienia problemu z dzieckiem i drugim rodzicem. Jeśli zauważysz, że rozmowa przybiera nieoczekiwany obrót i odczujesz w jakikolwiek sposób poczucie zagrożenia, zawiadom dyrektora szkoły. Jako funkcjonariusz państwowy jesteś pod ochroną prawa.

Jak zatem przygotować się do indywidualnych spotkań z rodzicami? Przede wszystkim rzetelnie, tak aby przyjąć rolę mediatora wspierającego zarówno ucznia, jak i rodzica. Zasady rozmowy z rodzicami tak naprawdę są proste, a włączenie ich do własnego warsztatu pracy z pewnością zaowocuje. Jak rozmawiać na trudne tematy? Szczerze, spokojnie i rzeczowo. Rozmowy indywidualne z rodzicami to codzienność w pracy nauczyciela-wychowawcy, a więc każdy powinien być na nie gotowy.

Autor: Magdalena Ślawska, ekspert metodyczny, Nowa Era